Cremai(-reiau)
Galeopsis tetrahit
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Ourtigo(-reialo).
Noms en français : Galéopsis tétrahit, Ortie royale.
Descripcioun :Planto peludo e drecho de l'an que trachis dins li prado umido di relarg mountagnous. La baso di péu èi roundo e la cambo èi gounflo souto li nous. Li fueio, óupousado, soun bèn verdo emé li bord denta. Li flour soun blanco mai o mens tacado de roso o toutalamen roso.
Usanço :Planto vertuouso que sougno lou tussi, saro li plago e ajudo à pissa. En Poulougno, li fueio èron manjado cuecho e servido emé de tartiflo, de farino de civado emé de la o de burre.
Port : Erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Galeopsis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 22 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mountagno mejano
- Basso mountagno
- Colo
- Prado umido
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Galeopsis tetrahit L., 1753
Erbo-grasso
Pinguicula vulgaris
Lentibulariaceae
Noms en français : Grassette commune, Langue-d'oie.
Descripcioun :L'erbo-grasso trachis en mountagno, sus cauquié, dins li riéusset e àutri relarg bagna. Es uno planto carnivoro que pòu aganta de bestiouno emé si fueio pegouso à bord envertouia. Se destrìo de si cousino, mens coumuno, que si flour soun plato emé uno taco blanco sus li petalo que li bord soun pas gaire net.
Usanço :Li fueio soun couneigudo pèr caia lou la, parié qu'en Suèdo se n'en servien. S'adoubo un sirop purgatiéu que sèrt peréu pèr gari contro lis escarto de pèu. Aro s'atrobo en fitouterapìo pèr sougna lou tussi (espetouranto), li mau de garganto e apasima li nèrvi. S'adoubo en tisano, 20 g de fueio emé de mèu e de jus de limoun. Pamens la planto èi proutejido dins d'ùni relarg.
Port : Erbo
Taio : 4 à 18 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinguicula
Famiho : Lentibulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2600 m
Aparado :
Vo
Mai à juliet
Liò : Riéusset
- Sourgènt
- Tepiero umido
- Roucas umide
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Pinguicula vulgaris L., 1753